W Laboratorium Chemii Biologicznej prowadzone są badania nad syntezą, właściwościami i zastosowaniami modyfikowanych nukleotydów (analogów końca 5’ mRNA – kapu, trifosforanów nukleozydów, nukleotydocukrów, fosfosiarczanów nukleozydów i innych).
Głównym celem naszych badań jest tworzenie narzędzi do poznawania i zgłębiania procesów biologicznych, w które nukleotydy są zaangażowane, jak również poszukiwanie nowych czynników terapeutycznych opartych na strukturze nukleotydów i kwasów nukleinowych. Opracowujemy nowe metody syntezy chemicznej i enzymatycznej nukleotydów i ich analogów. Prowadzimy badania nad syntezą i właściwościami nukleotydów modyfikowanych na różne sposoby w obrębie reszty fosforanowej. Projektujemy analogi nukleotydów, zwiększające stabilność mRNA oraz trwałe w warunkach komórkowych inhibitory biosyntezy białka. Syntetyzujemy nukleotydy znakowane fluorescencyjnie, nukleotydy zawierające znaczniki powinowactwa, nukleotydowe sondy NMR i EPR. Tworzymy i badamy koniugaty nukleotydów z nano(bio)materiałami.
Laboratorium funkcjonuje w dwóch lokalizacjach- zespół korzysta z gościnności Zakładu Biofizyki IFD, Wydziału Fizyki UW.
telefon: +48 22 55 43774
pokój: 06.44
Prof. dr hab. Jacek Jemielity urodził się w 1973 roku w Wysokiem Mazowieckiem. Studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego ukończył w 1997 roku. Stopień doktora uzyskał w 2002 roku na tym samym wydziale, a habilitację w roku 2012. Pracował też w Zakładzie Biofizyki IFD na Wydziale Fizyki UW. Doświadczenie badawcze zdobywał również m.in. we francuskim Institute of Structural Biology i fińskim Uniwersytecie w Turku. Tytuł profesora otrzymał w 2020 r.
Prof. dr hab. Jacek Jemielity specjalizuje się w chemii organicznej, biologicznej i w biochemii. Jest jednym ze światowych liderów badań dotyczących chemicznie modyfikowanego mRNA. Jest kierownikiem Laboratorium Chemii Biologicznej w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego. Wypromował 12 doktorów, 30 magistrantów, 14 licencjatów, jest lub był mentorem dla 17 stażystów podoktorskich. Jest również współzałożycielem i prezesem ExploRNA Therapeutics – spółki spin-off Uniwersytetu Warszawskiego, w której rozwijane są technologie polegające na modyfikacji tak zwanej czapeczki, znajdującej się na końcu 5’ mRNA.
Realizował granty m.in. Narodowego Centrum Nauki i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (TEAM), Fundacji Billa i Melindy Gates. Jest współautorem ponad 140 publikacji (m.in. w Nature Communications, Nature Chemistry, Nature Chemical Biology, Nature Molecular & Structural Biology, Journal of the American Chemical Society, Angewandte Chemistry Int. Ed., Chemical Science, Nucleic Acids Research, RNA, Organic Letters i in.), które cytowano ponad 3,7 tys. razy, a indeks Hirscha wynosi 34. Jest wynalazcą w 14 patentach bądź zgłoszeniach patentowych (dwa wylicencjonowane przez firmę BioNTech, 4 przez ExploRNA). Jest współtwórcą kilku technologii dotyczących modyfikacji mRNA do celów terapeutycznych, a jeden z jego wynalazków jest stosowany w kilkunastu badaniach klinicznych. Jest członkiem Advisory Board Molecular Therapy Nucleic Acids (Cell Press). Jest również członkiem wielu zespołów eksperckich, ekspertem agencji finansujących badania oraz rad instytutów naukowych. W kadencji 2024-28 został powołany na wiceprzewodniczącego Rady FNP.
Za swoje osiągnięcia był wielokrotnie nagradzany m.in. Nagrodą Naukową „Polityki” dla młodych naukowców, Nagrodą Gospodarczą Prezydenta RP, Nagrodami Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, był nominowany do Nagrody Europejskiego Wynalazcy, przyznawanej przez Europejski Urząd Patentowy. W 2021 roku otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za opracowanie chemicznych modyfikacji mRNA jako narzędzi do zastosowań terapeutycznych i badań procesów komórkowych.
prof. dr hab. Jacek Jemielity
Lab Manager:
mgr inż. Sebastian Chmieliński
Postdoctoral Fellows:
dr Jan Bojanowski
dr Mikołaj Chromiński
dr inż. Katarzyna Frankowska
dr Adam Rajkiewicz
dr Małgorzata Wąsińska-Kałwa
dr Mikołaj Żmudziński
PhD students:
mgr Piotr Surynt
mgr Kamil Ziemkiewicz
Research Technician:
mgr Marta Szulc-Gąsiorowska
Students:
Antoni Rząca
Aleksandra Radziszewska
Sebastian Macioszek
Mikołaj Chromiński, Kamil Ziemkiewicz, Joanna Kowalska, Jacek Jemielity
Org. Lett. 2022, 24, 27, 4977–4981
Olga Perzanowska, Mirosław Śmietański, Jacek Jemielity, Joanna Kowalska
Chemistry - A European Journal, Volume28, Issue42 July 26, 2022
Jessica K. Peters, Ryan W. Tibble, Marcin Warmiński, Jacek Jemielity, John D. Gross
Structure Volume 30, Issue 5, 5 May 2022, Pages 721-732.e4
Agnieszka Młynarska-Cieślak, Mikołaj Chromiński, Tomasz Śpiewla, Marek R. Baranowski, Marcelina Bednarczyk, Jacek Jemielity, and Joanna Kowalska*
ACS Chem. Biol. 2022, 17, 3, 661–669
Dorota Kubacka, Mateusz Kozarski, Marek R. Baranowski, Radosław Wójcik, Joanna Panecka-Hofman, Dominika Strzelecka, Jerome Basquin, Jacek Jemielity, Joanna Kowalska
Pharmaceuticals 2022, 15(5), 554
Marcelina Bednarczyk, Jessica K. Peters, Renata Kasprzyk, Jagoda Starek, Marcin Warmiński, Tomasz Śpiewla, Jeffrey S. Mugridge, John D. Gross, Jacek Jemielity, Joanna Kowalska
ACS Chem. Biol. 2022, 17, 6, 1460–1471
Mikołaj Sacha, Mikołaj Błaż, Piotr Byrski, Paweł Dąbrowski-Tumański, Mikołaj Chromiński, Rafał Loska, Paweł Włodarczyk-Pruszyński, Stanisław Jastrzębski
J. Chem. Inf. Model. 2021, 61, 7, 3273–3284
Radosław Wójcik, Marek R. Baranowski, Łukasz Markiewicz, Dorota Kubacka, Marcelina Bednarczyk, Natalia Baran, Anna Wojtczak, Paweł J. Sikorski, Joanna Zuberek, Joanna Kowalska, Jacek Jemielity
Pharmaceutics 13(11), 1941
Rafał Tomecki, Kamil Kobylecki, Karolina Drazkowska, Malwina Hyjek-Skladanowska, Andrzej Dziembowski
RNA Biology
Adam Mamot, Pawel J Sikorski, Aleksandra Siekierska, Peter de Witte, Joanna Kowalska, Jacek Jemielity
Nucleic Acids Research
Renata Kasprzyk, Tomasz J. Spiewla, Mirosław Śmietański, Sebastian Golojuch, Laura Vangeel, Steven De Jonghe, Dirk Jochmans, Johan Neyts, Joanna Kowalska, Jacek Jemielity
Antiviral Research
Olga Perzanowska, Maciej Majewski, Malwina Strenkowska, Paulina Głowala, Mariusz Czarnocki-Cieciura, Maciej Mazur, Joanna Kowalska, Jacek Jemielity
Scientific Reports, Vol. 11 (2021) 15741
Renata Kasprzyk, prof. dr hab. Jacek Jemielity
ChemBioChem
Natalia Kleczewska, Paweł J. Sikorski, Zofia Warmińska, Łukasz Markiewicz, Renata Kasprzyk, Natalia Baran, Karina Kwapiszewska, Aneta Karpińska, Jarosław Michalski, Robert Holyst, Joanna Kowalska, Jacek Jemielity
Chemical Science, Vol. 30 Issue 12, 10242-10251
Alison Galloway, Aneesa Kaskar, Dimitrinka Ditsova, Abdelmadjid Atrih, Harunori Yoshikawa, Carolina Gomez-Moreira, Olga Suska, Marcin Warminski, Renata Grzela, Angus I Lamond, Edward Darżynkiewicz, Jacek Jemielity, Victoria H Cowling
Nucleic Acids Research, Vol. 49, Issue 12, 6722–6738
Dr. Anaïs Depaix, Agnieszka Młynarska-Cieślak, Dr. Marcin Warmiński, Dr. Paweł J. Sikorski, Prof. Dr. Jacek Jemielity, Dr. Joanna Kowalska
Chemistry - A European Journal
Ryan W. Tibble, Anaïs Depaix, Joanna Kowalska, Jacek Jemielity & John D. Gross
Nature Chemical Biology, Vol. 17, Issue 5, 615-623
Anna Wojtczak, Renata Kasprzyk, Marcin Warmiński, Krystian Ubych, Dorota Kubacka, Paweł J. Sikorski, Jacek Jemielity, Joanna Kowalska
Scientific Reports, Vol. 11, Issue 1, 7687
Łukasz Markiewicz, Karolina Drążkowska, Paweł J. Sikorski
RNA Biology, Vol. 18, Issue 5, 669-687
Marcin Warmiński, Joanna Kowalska, Elżbieta Nowak, Dorota Kubacka, Ryan Tibble, Renata Kasprzyk, Paweł J. Sikorski, John D. Gross, Marcin Nowotny, Jacek Jemielity*
ACS Chemical Biology, Vol. 16, Issue 2, 334-343
Rafał Tomecki, Karolina Drążkowska
FEBS, Vol. 288, Issue 11, 3418-3423
Piotr Rzymski, Leszek Borkowski, Marcin Drąg, Robert Flisiak, Jacek Jemielity, Jacek Krajewski, Agnieszka Mastalerz-Migas, Andrzej Matyja, Krzysztof Pyrć, Krzysztof Simon, Michał Sutkowski, Jacek Wysocki, Joanna Zajkowska, Andrzej Fal
Vaccines, Vol. 9, Issue 2, 109
Miedziak, B., Dobieżyńska, A., Darżynkiewicz, Z. M., Bartkowska, J., Miszkiewicz, J., Kowalska, J., ... & Darzynkiewicz, E.
RNA, 26(1), 58-68.
Pietrowska-Borek, M., Wojdyła-Mamoń, A., Dobrogojski, J., Młynarska-Cieślak, A., Baranowski, M. R., Dąbrowski, J. M., ... & Guranowski, A.
Plant Physiology and Biochemistry, 147, 125-132.
Sikorski, P. J., Warminski, M., Kubacka, D., Ratajczak, T., Nowis, D., Kowalska, J., & Jemielity, J.
Nucleic Acids Research, 48(4), 1607-1626.
Strzelecka, D., Smietanski, M., Sikorski, P. J., Warminski, M., Kowalska, J., & Jemielity, J.
RNA, 26(12), 1815-1837
Chrominski, M., Baranowski, M. R., Chmielinski, S., Kowalska, J., & Jemielity, J.
The Journal of organic chemistry, 85(5), 3440-3453
Kasprzyk, R., Fido, M., Mamot, A., Wanat, P., Smietanski, M., Kopcial, M., ... & Jemielity, J.
Chemistry (Weinheim an der Bergstrasse, Germany)
Golojuch, S., Kopcial, M., Strzelecka, D., Kasprzyk, R., Baran, N., Sikorski, P. J., ... & Jemielity, J.
Bioorganic & medicinal chemistry, 28(13), 115523
Baranowski, M. R., Warminski, M., Jemielity, J., & Kowalska, J.
Nucleic acids research, 48(15), 8209-8224
Chrominski, M., Kowalska, J., & Jemielity, J.
Current Protocols in Nucleic Acid Chemistry, 83(1), e118
Warminski, M., Kowalska, J., & Jemielity, J.
Current Protocols in Nucleic Acid Chemistry, 82(1), e112
Sikorski, P. J., Warminski, M., Kubacka, D., Ratajczak, T., Nowis, D., Kowalska, J., & Jemielity, J.
Nucleic acids research, 48(4), 1607-1626
Kasprzyk. R., Starek B.J., Ciechanowicz, S., Kubacka D., Kowalska J., Jemielity J. (2019).
Chemistry – A European Journal, 25(27), 6646–6646
Kopcial, M., Wojtczak, B. A., Kasprzyk, R., Kowalska, J., & Jemielity, J. (2019).
Molecules, 24(10), 1899.
Kozarski, M., Kubacka, D., Wojtczak, B. A., Kasprzyk, R., Baranowski, M. R., & Kowalska, J. (2018).
Bioorganic & medicinal chemistry, 26(1), 191-199.
Wojtczak, B. A., Sikorski, P. J., Fac-Dabrowska, K., Nowicka, A., Warminski, M., Kubacka, D., ... & Jemielity, J. (2018).
Journal of the American Chemical Society, 140(18), 5987-5999
Mugridge, J. S., Tibble, R. W., Ziemniak, M., Jemielity, J., & Gross, J. D. (2018).
Nature communications, 9(1), 1152
Walczak, S., Sikorski, P. J., Kasprzyk, R., Kowalska, J., & Jemielity, J. (2018).
Organic & biomolecular chemistry, 16(36), 6741-6748
Essig, K., Kronbeck, N., Guimaraes, J. C., Lohs, C., Schlundt, A., Hoffmann, A., ... & Jemielity, J. (2018).
Nature communications, 9
Wanat, P., Kasprzyk, R., Kopcial, M., Sikorski, P. J., Strzelecka, D., Jemielity, J., & Kowalska, J. (2018).
Chemical Communications, 54(70), 9773-9776
Bednarek, S., Madan, V., Sikorski, P. J., Bartenschlage, R., Kowalska, J., & Jemielity, J. (2018).
Philosophical Transactions of The Royal Society B, 373
Mlynarska-Cieslak, A., Depaix, A., Grudzien-Nogalska, E., Sikorski, P. J., Warminski, M., Kiledjian, M., ... & Kowalska, J. (2018).
Organic letters.
Wojtczak, B. A., Sikorski, P. J., Fac-Dabrowska, K., Nowicka, A., Warminski, M., Kubacka, D., . . .& Jemielity, J.
Journal of the American Chemical Society, 140(18)
Bednarek, S., Madan, V., Sikorski, P. J., Bartenschlager, R., Kowalska, J., & Jemielity, J.
Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 373(1762), 20180167
Strzelecka, D., Chmielinski, S., Bednarek, S., Jemielity, J., & Kowalska, J. (2017).
Scientific reports, 7(1), 8931.
Kroczynska, B., Blyth, G. T., Rafidi, R. L., Majchrzak-Kita, B., Xu, L., Saleiro, D., Kosciuczuk, E.M., Jemielity, J., Su, B., Altman, J.K. & Eklund, E. A. (2017).
Journal of Biological Chemistry, 292(11), 4743-4752.
Warminski, M., Sikorski, P. J., Warminska, Z., Lukaszewicz, M., Kropiwnicka, A., Zuberek, J., Darzynkiewicz, E., Kowalska, J. Darzynkiewicz, E., Kowalska, J. & Jemielity, J. (2017).
ioconjugate chemistry, 28(7), pp.1978-1992.
Warminski, M., Kowalska, J., & Jemielity, J. (2017).
Organic letters, 19(13), 3624-3627.
Rydzik, A. M., Warminski, M., Sikorski, P. J., Baranowski, M. R., Walczak, S., Kowalska, J., Zuberek, J., Lukaszewicz, M., Nowak, E., W. Claridge, T.D. & Darzynkiewicz, E. (2017).
Nucleic acids research, 45(15), 8661-8675.
Granqvist, L., Kraszewski, A., Tähtinen, V., & Virta, P. (2017).
Molecules, 22(5), 760.
Tomecki, R., Sikorski, P. J., & Zakrzewska‐Placzek, M. (2017).
FEBS Letters 2017, 591(13), 1801–1850, IF=3.623
Czaja, K., Kujawski, J., Jodłowska-Siewert, E., Szulc, P., Ratajczak, T., Krygier, D., ... & Bernard, M. K. (2017).
Journal of Chemistry, 2017.
Warminski, M., Sikorski, P. J., Kowalska, J., & Jemielity, J. (2017).
Topics in Current Chemistry, 375(1), 16.
Min, K. W., Davila, S., Zealy, R. W., Lloyd, L. T., Lee, I. Y., Lee, R., Roh, K.H., Jung, A., Jemielity, J., Choi, E.J. & Chang, J. H. (2017).
Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-Gene Regulatory Mechanisms, 1860(7), 761-772.
Kujawski, J., Czaja, K., Jodłowska-Siewert, E., Dettlaff, K., Żwawiak, J., Kujawski, R., Ratajczak, T. & Bernard, M. K. (2017).
Journal of Molecular Structure, 1146, 259-266.
Mamot, A.; Sikorski, P.; Warminski, M.; Kowalska, J.; Jemielity, J., (2017)
Angewandte Chemie International Edition, 56(49):15628-15632
Tomecki, R., Sikorski, P. J., & Zakrzewska‐Placzek, M. (2017).
FEBS letters, 591(13), 1801-1850.
Strenkowska, M., Grzela, R., Majewski, M., Wnek, K., Kowalska, J., Lukaszewicz, M., ... & Jemielity, J. (2016).
Nucleic acids research, 44(20), 9578-9590
Walczak, S., Nowicka, A., Kubacka, D., Fac, K., Wanat, P., Mroczek, S., ... & Jemielity, J.
Chemical Science, 8(1), 260-267
Mugridge, J. S., Ziemniak, M., Jemielity, J., & Gross, J. D.
Nature structural & molecular biology
Strenkowska, M., Grzela, R., Majewski, M., Wnek, K., Kowalska, J., Lukaszewicz, M., ... & Jemielity, J. (2016).
Nucleic acids research, 44(20), 9578-9590.
Mugridge, J. S., Ziemniak, M., Jemielity, J., & Gross, J. D. (2016).
Nature Structural and Molecular Biology, 23(11), 987.
Kasprzyk, R., Kowalska, J., Wieczorek, Z., Szabelski, M., Stolarski, R., & Jemielity, J. (2016).
Organic & biomolecular chemistry 14, no. 16 (2016): 3863-3868.
Baranowski, M. R., Nowicka, A., Jemielity, J., & Kowalska, J. (2016)
Organic & biomolecular chemistry, 14(20), 4595-4604
Wojtczak, B. A., Warminski, M., Kowalska, J., Lukaszewicz, M., Honcharenko, M., Smith, C. E., ... & Jemielity, J. (2016)
RSC Advances, 6(10), 8317-8328
Ziemniak, M., Mugridge, J. S., Kowalska, J., Rhoads, R. E., Gross, J. D., & Jemielity, J. (2016)
RNA, 22(4), 518-529
Kroczynska, B., Rafidi, R. L., Majchrzak-Kita, B., Kosciuczuk, E. M., Blyth, G. T., Jemielity, J., ... & Fish, E. N. (2016)
Journal of Biological Chemistry, jbc-M115
Honcharenko, M., Bestas, B., Jezowska, M., Wojtczak, B. A., Moreno, P. M. D., Romanowska, J., ... & Strömberg, R. (2016).
RSC Advances, 6(56), 51367-51373.
Kowalska, J., Martin, F., & Jemielity, J. (2016).
Synthetic mRNA: Production, Introduction Into Cells, and Physiological Consequences, 31-43.
Kańska, M., Jemielity, J., Pająk, M., Pałka, K., Podsadni, K., & Winnicka, E. (2016)
Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals, 59(14), 627-634.
Ziemniak, M., Kowalska, J., Lukaszewicz, M., Zuberek, J., Wnek, K., Darzynkiewicz, E., & Jemielity, J. (2015)
Bioorganic & medicinal chemistry, 23(17), 5369-5381
Baranowski, M. R., Nowicka, A., Rydzik, A. M., Warminski, M., Kasprzyk, R., Wojtczak, B. A., ... & Jemielity, J. (2015).
The Journal of organic chemistry, 80(8), 3982-3997.
Wanat, P., Walczak, S., Wojtczak, B. A., Nowakowska, M., Jemielity, J., & Kowalska, J. (2015).
Organic letters, 17(12), 3062-3065.
Kijewska, K., Głowala, P., Kowalska, J., Jemielity, J., Kaczyńska, K., Janiszewska, K., ... & Wiktorska, K. (2015)
Polymer, 57, 77-87.
Zochowska, M., Piguet, A. C., Jemielity, J., Kowalska, J., Szolajska, E., Dufour, J. F., & Chroboczek, J. (2015).
Nanomedicine: Nanotechnology, Biology and Medicine 11, no. 1 (2015): 67-76
Baranowski, M. R., Nowicka, A., Rydzik, A. M., Warminski, M., Kasprzyk, R., Wojtczak, B. A., ... & Jemielity, J. (2015).
The Journal of organic chemistry, 80(8), 3982-3997.
Nowakowska, M., Kowalska, J., Martin, F., d'Orchymont, A., Zuberek, J., Lukaszewicz, M., ... & Jemielity, J. (2014).
Organic & biomolecular chemistry, 12(27), 4841-4847.
Nowakowska, M., Kowalska, J., Martin, F., d'Orchymont, A., Zuberek, J., Lukaszewicz, M., ... & Jemielity, J. (2014).
Organic & biomolecular chemistry, 12(27), 4841-4847.
Kowalska, J., Wypijewska del Nogal, A., Darzynkiewicz, Z. M., Buck, J., Nicola, C., Kuhn, A. N., ... & Maciejczyk, M. (2014)
Nucleic acids research, 42(16), 10245-10264
Wypijewska del Nogal, A., Surleac, M. D., Kowalska, J., Lukaszewicz, M., Jemielity, J., Bisaillon, M., ... & Bojarska, E. (2013).
The FEBS journal, 280(24), 6508-6527.
Wypijewska del Nogal, A., Surleac, M. D., Kowalska, J., Lukaszewicz, M., Jemielity, J., Bisaillon, M., ... & Bojarska, E. (2013).
The FEBS journal, 280(24), 6508-6527.
Warminski, M., Kowalska, J., Buck, J., Zuberek, J., Lukaszewicz, M., Nicola, C., ... & Jemielity, J. (2013).
Bioorganic & medicinal chemistry letters, 23(13), 3753-3758.
Kijewska, K., Jarzębińska, A., Kowalska, J., Jemielity, J., Kępińska, D., Szczytko, J., ... & Twardowski, A. (2013).
Biomacromolecules, 14(6), 1867-1876.
Ziemniak, M., Strenkowska, M., Kowalska, J., & Jemielity, J. (2013)
Future medicinal chemistry, 5(10), 1141-1172.
Laboratorium Chemii Biologicznej funkcjonuje w dwóch lokalizacjach – zespół korzysta z gościnności Zakładu Biofizyki IFD, Wydziału Fizyki UW. Zespół CeNT współpracuje z pracownikami Wydziału Fizyki:
dr Ewa Grela
dr hab. Joanna Kowalska
mgr Tomasz Śpiewla
mgr inż. Sebastian Tasak
dr Marcin Warmiński
dr hab. Joanna Żuberek
Nazwa projektu: Horyzont doskonałości w zastosowaniach matrycowego RNA w immunoOnkologii [HERO], realizowany w ramach Wirtualnego Instytutu Badawczego (WIB)
Numer umowy: WIB-UF-PZ-01/01.00/2
Źródło funduszy: Fundusz Polskiej Nauki
Budżet: 69 160 450 zł, w tym dla Uniwersytetu Warszawskiego 17 197 100 zł
Czas trwania projektu: 2022-2026
Opis projektu: Minęła dekada od zatwierdzenia do użycia klinicznego pierwszej immunoterapii nowotworów, opartej na podawaniu inhibitorów punktów kontrolnych, tj. przeciwciał monoklonalnych, skierowanych przeciwko negatywnym cząsteczkom immunoregulacyjnym, takim jak CTLA-4, PD-1 i PD-L1. Od tego czasu inhibitory punktów kontrolnych stały się lekami
pierwszego rzutu w kilku typach nowotworów. Ponadto są stosowane w połączeniu z innymi metodami terapeutycznymi, co pozwala na długotrwałą kontrolę choroby nowotworowej. Jednakże spektakularne efekty terapeutyczne są obserwowane u mniejszości chorych na nowotwory. Nie można też przewidzieć odpowiedzi klinicznej przed rozpoczęciem leczenia. W przypadku wielu typów nowotworów leki hamujące punkty kontrolne są nieskuteczne. Dlatego wiele wysiłku wkłada się w identyfikację biomarkerów i nowych celów terapeutycznych oraz rozwój immunoterapii skojarzonych mających zwiększyć efektywność leczenia. Do takich strategii należą, rozwinięte w ostatnich latach, terapie oparte na mRNA. Najbardziej zaawansowane badania kliniczne dotyczą tworzenia spersonalizowanych szczepionek mRNA. Prowadzi je niemiecka firma biotechnologiczna BioNTech GMBH, która niedawno opracowała i zarejestrowała pierwszą szczepionkę mRNA przeciwko COVID-19. Co ważne, BioNTech posiada licencję na wykorzystanie w swoich pracach badawczych wynalazku w postaci analogu czapeczki 5′ (β-S-ARCA). Jego wynalazcami są prof. Jacek Jemielity i dr hab. Joanna Kowalska (naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego).