Prace zespołu Laboratorium Paleogenetyki i Genetyki Konserwatorskiej koncentrują się wokół dwóch głównych zagadnień. Pierwszym z nich jest badanie historycznych populacji ludzkich; w tym historia populacji z terenów Polski, a także historia populacji i organizacja społeczna w kulturach przedkolumbijskich Ameryki Południowej, drugim historie ewolucyjne wybranych gatunków zwierząt w późnym plejstocenie i holocenie, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu zmian klimatu na populacje ssaków. Zagadnienie to, poza wymiarem czysto poznawczym, jest też istotne z punktu widzenia przewidywania związanych z klimatem zmian we współczesnych populacjach zwierząt.
Do realizacji obydwu zagadnień wykorzystujemy analizy antycznego DNA, czyli DNA uzyskiwanego ze szczątków martwych organizmów (np. kości, zębów, zmumifikowanych tkanek miękkich). Stosujemy szereg technik pozwalających na ekstrakcję, namnożenie i sekwencjonowanie silnie zdegradowanego materiału genetycznego, który zachował się w szczątkach ludzkich lub zwierzęcych. Do realizacji projektów badawczych wykorzystujemy metody z zakresu genetyki sądowej, populacyjnej jak i filogenetyki oraz filogeografii.
W ramach Laboratorium Paleogenetyki i Genetyki Konserwatorskiej możliwe jest wykonanie szeregu badań takich jak określanie przynależności gatunkowej szczątków zwierzęcych, określania płci i pokrewieństwa osób pochowanych w jednym grobowcu lub stanowisku archeologicznym. Możliwe jest też odtworzenie niektórych cech fenotypowych (kolor oczu, kolor włosów). Zapraszamy do współpracy archeologów zainteresowanych przeprowadzeniem analiz genetycznych badanego przez nich materiału.
Współpracujemy z Muzeum i Instytutem Zoologii PAN przy projekcie dr Martyny Molak-Tomsia pt: Tiwanaku – badanie charakterystyki, pochodzenia oraz zmian w populacji prekolumbijskiej kultury znad jeziora Titicaca z użyciem metod genetycznych.
Studenci zainteresowani wykonywaniem pracy licencjackiej lub magisterskiej w Laboratorium Paleogenetyki i Genetyki Konserwatorskiej mogą uzyskać dodatkowe informacje u dr Mateusza Bacy (bacamat@gmail.com).
Praca wykonywana będzie w ramach Instytutu Genetyki i Biotechnologii, Wydziału Biologii, UW.
Poza tym, w Laboratorium realizowane są prace z zakresu ekspresji genów u prostych Eukaryota. Modelem badawczym jest workowiec Aspergillus nidulans. Badania prowadzone są przede wszystkim nad regulacją genów szlaku katabolizmu argininy.
Celem badań jest:
- identyfikacja genów regulacyjnych,
- ustalenie poziomu działania i zakresu współdziałania genów regulacji specyficznej i ogólnej, tj. kontrolujących metabolizm azotowy i węglowy,
- ustalenie mechanizmu działania kompleksu białek KEOPS-EKC.
Współpraca:
- Prof. Adam Nadachowski – Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt, PAN
- Prof. Mariusz Ziółkowski – Ośrodek Badań Prekolumbijskich UW
- Prof. Paweł Mackiewicz – Zakład Genomiki, UWr
- Prof. Alexei Vranich – UCLA
- Dr Krzysztof Stefaniak – Zakład Paleozoologii, UWr
- Dr Magdalena Niedziałkowska – Instytut Biologii Ssaków, PAN
- Dr Maciej Krajcarz – Instytut Nauk Geologicznych, PAN
- Dr Verena J. Schuenemann – Institute of Evolutionary Medicine, University of Zurich
Profesor Piotr Węgleński zmarł 19 stycznia 2024 roku.
Genetyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
Cała kariera naukowa związana z Uniwersytetem Warszawskim: 1961 magisterium, 1965 doktorat, 1974 habilitacja, 1982 profesor nadzwyczajny, 1989 profesor zwyczajny.
Odbył staże podoktorskie w Wielkiej Brytanii i USA. Profesor wizytujący w Masachussetts Institute of Technology (1987-1989) i Universite Paris-Sud (1991). Prorektor Uniwersytetu Warszawskiego w latach 80. i 90., rektor w latach 1999-2005.
Profesor Węgleński jest pionierem inżynierii genetycznej w Polsce, autorem kilkudziesięciu publikacji z dziedziny genetyki oraz współautorem kilku książek i podręczników akademickich. Cytowany ponad 600 razy, indeks H=17. Wypromował kilkudziesięciu magistrów i kilku doktorów. Otrzymał doktoraty honoris causa uniwersytetów w Iwanofrankowsku (Ukraina), Podgoricy (Czarnogóra), Sofii (Bułgaria) i Arequipie (Peru), a także francuskie Złote Palmy Akademickie i Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz członkiem Komisji Etyki w Nauce.
prof. dr hab. Piotr Węgleński
Lab Manager:
mgr Barbara Bujalska
Postdoctoral Fellows:
dr hab. Mateusz Baca
dr Martyna Molak-Tomsia
dr Danijela Popovic
dr Aleksandra Żeromska
student:
Michał Golubiński
Students:
Gabriela Damentka
Aleksandra Deroń
Alumni:
Marta Góraj
Anwesha Saha, Mateusz Baca, Danijela Popović, Zeinolabedin Mohammadi, Urban Olsson, Łucja Fostowicz-Frelik
Data in Brief Volume 42, June 2022, 108314
Paweł Valde-Nowak, Paweł Valde-Nowak, Mateusz Baca, Magda Cieśla, Julia Kościuk-Załupka, Anna Kraszewska, Anna Lemanik, Adam Nadachowski, Danijela Popović, Jakub Skłuck, Marian Sojak
Cambridge University Press: 01 June 2022
Popović D, Molak M, Ziółkowski M, Vranich A, Sobczyk M, Vidaurre DU, Agresti G, Skrzypczak M, Ginalski K, Lamnidis TC, Nakatsuka N, Mallick S, Baca M.
Sci Adv. 2021 Sep 24;7(39):eabg7261. doi: 10.1126/sciadv.abg7261.
Saskia Pfrengle, Judith Neukamm, Meriam Guellil, Marcel Keller, Martyna Molak, Charlotte Avanzi, Alena Kushniarevich, Núria Montes, Gunnar U. Neumann, Ella Reiter, Rezeda I. Tukhbatova, Nataliya Y. Berezina, Alexandra P. Buzhilova, Dmitry S. Korobov, Stian Suppersberger Hamre, Vitor M. J. Matos, Maria T. Ferreira, Laura González-Garrido, Sofia N. Wasterlain, Célia Lopes, Ana Luisa Santos, Nathalie Antunes-Ferreira, Vitória Duarte, Ana Maria Silva, Linda Melo, Natasa Sarkic, Lehti Saag, Kristiina Tambets, Philippe Busso, Stewart T. Cole, Alexei Avlasovich, Charlotte A. Roberts, Alison Sheridan, Craig Cessford, John Robb, Johannes Krause, Christiana L. Scheib, Sarah A. Inskip & Verena J. Schuenemann
BMC Biology, Vol 19, Art no 220
Mateusz Baca, Danijela Popović, Anna Lemanik, Helen Fewlass, Sahra Talamo, Jan Zima, Bogdan Ridush, Vasil Popov, Adam Nadachowski
Ecology and Evolution
Chris Baumann, Saskia Pfrengle, Susanne C. Münzel, Martyna Molak, Tatiana R. Feuerborn, Abagail Breidenstein, Ella Reiter, Gerd Albrecht, Claus-Joachim Kind, Christian Verjux, Charlotte Leduc, Nicholas J. Conard, Dorothée G. Drucker, Liane Giemsch, Olaf Thalmann, Hervé Bocherens & Verena J. Schuenemann
Scientific reports, Volume 11, Issue 1, pages 1-14
Michał Wojenka, Elżbieta Jaskulska, Danijela Popović, Mateusz Baca, Frog, Rafał Fetner, Krzysztof Wertz, Karolina Rataj, Natalia Gryczewska, Tymoteusz Kosiński, Małgorzata Kot
Praehistorische Zeitschrift
Karolina Doan, Magdalena Niedziałkowska, Krzysztof Stefaniak, Maciej Sykut, Bogumiła Jędrzejewska, Urszula Ratajczak-Skrzatek, Natalia Piotrowska, Bogdan Ridush, Frank E Zachos, Danijela Popović, Mateusz Baca, Paweł Mackiewicz, Pavel Kosintsev, Daniel Makowiecki, Maxim Charniauski, Gennady Boeskorov, Alexey Anatolievich Bondarev, Gabriel Danila, Josip Kusak, Eve Rannamäe, Urmas Saarma, Marine Arakelyan, Ninna Manaseryan, Dariusz Krasnodębski, Vadim Titov, Pavel Hulva, Adrian Bălășescu, Katerina Trantalidou, Vesna Dimitrijević, Andrey Shpansky, Oleksandr Kovalchuk, Alexey M Klementiev, Irina Foronova, Dmitriy G Malikov, Anna Juras, Pavel Nikolskiy, Semyon Egorovich Grigoriev, Maksim Yurievich Cheprasov, Gavril Petrovich Novgorodov, Alexandr Dmitrievich Sorokin, Jarosław Wilczyński, Albert Vasilievich Protopopov, Grzegorz Lipecki, Ana Stanković
Zoological Journal of the Linnean Society, Volume 194, Issue 2, February 2022, Pages 431–456
Popović, D., España, V. M., Ziółkowski, M., Weglenski, P., & Baca, M.
Journal of Archaeological Science: Reports, 31, 102273
Baca, M., Popović, D., Baca, K., Lemanik, A., Doan, K., Horáček, I., ... & Nadachowski, A.
Quaternary Science Reviews, 233, 106239
Lemanik, A., Baca, M., Wertz, K., Socha, P., Popović, D., Tomek, T., ... & Nadachowski, A.
Archaeological and Anthropological Sciences, 12(3), 1-21
Krajcarz, M., Krajcarz, M. T., Baca, M., Baumann, C., Van Neer, W., Popović, D., ... & Bocherens, H.
Proceedings of the National Academy of Sciences, 117(30), 17710-17719
Neukamm, J., Pfrengle, S., Molak, M., Seitz, A., Francken, M., Eppenberger, P., ... & Schuenemann, V. J.
BMC biology, 18(1), 1-18
Morozova, I., Kasianov, A., Bruskin, S., Neukamm, J., Molak, M., Batieva, E., ... & Schuenemann, V. J.
Philosophical Transactions of the Royal Society B, 375(1812), 20190569
Chudzicka-Ormaniec, P., Macios, M., Koper, M., Weedall, G. D., Caddick, M. X., Weglenski, P., & Dzikowska, A.
FEMS Microbiology Letters
Baca, M., Popović, D., Lemanik, A., Baca, K., Horáček, I., & Nadachowski, A.
Scientific reports, 9(1), 1-10.
Płecha, M., Panagiotopoulou, H., Popović, D., Michalska-Parda, A., Gromadka, R., Węgleński, P., & Stanković, A
Fisheries & Aquatic Life, 27(1), 33-40
Baca, M., Popović, D., Panagiotopoulou, H., Marciszak, A., Krajcarz, M., Krajcarz, M. T., ... & Nadachowski, A. (2018).
Heredity, 1
Nadachowski, A., Lipecki, G., Baca, M., Żmihorski, M., & Wilczyński, J.
Quaternary Research, 90(3), 439-456
Doan, K., Mackiewicz, P., Sandoval-Castellanos, E., Stefaniak, K., Ridush, B., Dalén, L., . . . & Stankovic, A.
Zoological Journal of the Linnean Society, 183(1), 208-225.
Panagiotopoulou, H., Austin, J. D., Zalewska, K., Gonciarz, M., Czarnogórska, K., Gawor, J., Węgleński, P., Popović, D. (2017).
Journal of Heredity, 108(6), 686-692.
Baca, M., Nadachowski, A., Lipecki, G., Mackiewicz, P., Marciszak, A., Popović, D., Socha, P., Stefaniak, K. and Wojtal, P., (2017).
Geological Quarterly, 61(2), pp.291-304.
Thieren, E., Ottoni, C., Popović, D., & Van Neer, W.
Journal of Applied Ichthyology, 32(4), 609-628
Palkopoulou, E., Baca, M., Abramson, N. I., Sablin, M., Socha, P., Nadachowski, A., ... & Weglenski, P. (2016).
Global change biology, 22(5), 1710-1721.
Popović, D., Szczepkowski, M., Heese, T., & Weglenski, P. (2016)
Conservation genetics, 17(2), 503-508
Thieren, E., Ottoni, C., Popović, D., & Van Neer, W. (2016).
Journal of applied ichthyology, 32(4), 609-628.
Baca, M., Popović, D., Stefaniak, K., Marciszak, A., Urbanowski, M., Nadachowski, A., & Mackiewicz, P. (2016)
The Science of Nature, 103(11-12), 92.
Rutkowski, R., Krupiński, D., Kitowski, I., Popović, D., Gryczyńska, A., Molak, M., ... & Gierach, K. D. (2015)
European journal of wildlife research, 61(5), 691-701
Dzikowska, A., Grzelak, A., Gawlik, J., Szewczyk, E., Mrozek, P., Borsuk, P., ... & Pękala, M. (2015)
Gene, 573(2), 310-320
Popović, D., Baca, M., & Panagiotopoulou, H. (2015)
DNA Part A, 27(4), 2549-2551
Panagiotopoulou, H., Popovic, D., Zalewska, K., Weglenski, P., & Stankovic, A. (2014).
Journal of applied genetics, 55(4), 505-510.
Baca, M., Mackiewicz, P., Stankovic, A., Popović, D., Stefaniak, K., Czarnogórska, K., ... & Weglenski, P. (2014).
Quaternary International, 339, 217-223.
Baca, M., Molak, M., Sobczyk, M., Węgleński, P., & Stankovic, A. (2014)
American journal of physical anthropology, 154(3), 402-412.
Popović, D., Panagiotopoulou, H., Baca, M., Stefaniak, K., Mackiewicz, P., Makowiecki, D., ... & Stankovic, A. (2014).
Journal of biogeography, 41(8), 1590-1602.
Panagiotopoulou, H., Baca, M., Popovic, D., Weglenski, P., & Stankovic, A. (2014).
Journal of Applied Ichthyology, 30(1), 14-17.
Panagiotopoulou, H., Baca, M., Popovic, D., Weglenski, P., & Stankovic, A. (2014).
Journal of Applied Ichthyology, 30(1), 14-17.
Popovic, D., Panagiotopoulou, H., Kleszcz, M., Baca, M., Rutkowski, R., Heese, T., ... & Stankovic, A. (2013).
Ichthyological research, 60(2), 149-158.
Baca, M., Doan, K., Sobczyk, M., Stankovic, A., & Węgleński, P. (2012).
BMC genetics, 13(1), 30.
Baca, M., Doan, K., Sobczyk, M., Stankovic, A., & Węgleński, P. (2012).
BMC genetics, 13(1), 30.
Macios, M., Caddick, M. X., Weglenski, P., Scazzocchio, C., & Dzikowska, A. (2012).
Fungal genetics and biology, 49(3), 189-198.